Sӓlam naččahu

Lieve allemaal,

Bedankt voor alle berichtjes, het is zo fijn om jullie reacties te lezen.

Al ben ik erg druk en schrijf ik niet elke week een bericht, ik ben jullie niet vergeten.
Er zijn ook dozen met heerlijke hapjes en praktische cadeautjes aangekomen, Echt Tof!
Ja de stroom valt wekelijks uit in Addis (vooral in het regenseizoen) dus de bureaulampjes op batterijen komen goed van pas. Zelfs op kantoor.

Voor de vliegeniers die in Addis even overnachten kunnen altijd langs komen (00251-924542590) want ik heb mijn eigen huisje nu. Nou ja, ons huis want ik deel deze met 1 Duitse collega en een Zwitser. Eigenlijk is het huis uit de film ons huis en de blonde krullenkop die als eerst wakker word mijn collega en huisgenoot. De helft van de medespelers zijn eigenlijk ook collega's.

We zijn onderweg naar Hawassa de nieuwe stad in het zuiden. Het duurt even voordat we Addis uit zijn want iedereen perst zich letterlijk door elkaar heen. Roetfilters vervangen is saai en dus blaast de vrachtwagen naast ons zijn heerlijke aroma recht in het gezicht van de bestuurder tegenover ons. Eigenlijk trekt niemand zich er iets van aan. Ook de schaarsgeklede man die in de berm tussen de rijstroken ligt is niet iets bijzonders.
We staan stil voor een kruispunt dat door politieagenten wordt geregeld. Ze zijn het niet de hele tijd met elkaar eens wat grappige situaties oplevert en een hoop getoeter. Omdat we stil staan komt er meteen een vrouw op ons af, ze heeft geen handen meer, alleen stompjes waarmee ze leunt op houten krukken, haar ogen zijn rood en ze is al op leeftijd. We kunnen onszelf niet weerstaan om haar een munt te geven. Ook komen er kinderen met hun invalide of blinde moeder of vader langs de auto's. Het sein "rijden" wordt gegeven en de bedelaars blijven in een zwarte roetwolk achter.

Onze tocht gaat verder door de stad en overal rijzen de nieuwe betonnen gebouwen uit de grond. Complete wijken worden opgeruimd om plaats te maken voor de nieuwe reuzen van de toekomst.

Buiten de stad veranderd het landschap elke uur van mooi naar steeds mooier. Overal landbouw en we doen wedstrijdjes of ik de gewassen kan raden. Bovenop de berg wordt het land steeds droger en de acasia's steeds kleiner tot bonzai boompjes. De ronde modder hutjes komen tevoorschijn en het land van de veetelers. Veel erosie is in dit landschap gaande wat grillige structuren vormt. Echter aan de andere kant van de berg veranderd het landschap weer. De groene "traan van Ethiopië" komt in zicht. Oftewel de rift vallei met haar meren en onwijs veel gekleurde en vreemde vogels.

Plotseling wordt de tocht wreed verstoord. Elke keer als ik deze weg neem zie ik een ongeluk. Ook deze keer is een kar met paard niet gespaard in de nacht. De lading ligt overal en van paard en berijders is niets te zien.

Het verkeer is een boek op zich zelf:
mensen lopen veel op de straat net als vee. Ook in Addis kun je als bestuurder een troep ezels met bepakking op hun rug tegenkomen en mannen met zwepen erachter en zul je geduld moeten hebben of een vierwieldrive met harde toeter. Buiten de stad zijn het vooral zeer jonge kinderen die het vee verplaatsen. Daar kinderen lastig met risico's om kunnen gaan kan het gebeuren dat ze het vee zo voor je auto de weg over jagen. In de stad lopen veel mensen ook op straat omdat deze schoner is dan de stoep met al het vuil. Een uitdaging voor de bestuurder want als je een voetganger aanrijdt is het streight naar de gevangenis en daarna gaat de politie uitzoeken of je schuldig bent.

De agenten buiten de stad in het rurale gebied zijn ook fascinerend. Vooral hun zeer dikke buik. Mijn Ethiopische collega's vertellen het verhaal van de minibussen. Degene die voor veel verkeersongelukken buiten de stad zorgen omdat ze roekeloos rijden en veel te vol zijn. De agenten houden elke minibus aan en checken het aantal passagiers, zijn er teveel raakt de bus zijn kenteken kwijt. Omdat dit erg vervelend is om weer terug te krijgen worden de agenten ongegeneerd vaak omgekocht met etentjes in de avonduurtjes. Vandaar hun dikke buiken.

Over geld gesproken: salaris van de bank halen is altijd een gebeurtenis. Buiten het feit om dat mensen die net binnenkomen de rij voorbijlopen en hun boekje en opdracht meteen bij de bankmedewerker op het bureau gooien en daarna gewoon geholpen worden, staan ze aan alle kanten en naast mij mee te kijken terwijl de bankmedewerker mijn maandsalaris telt en overhandigd.

Hoe verder we naar het zuiden rijden hoe meer paard en wagen we tegenkomen. Het ongeluk van eerder wordt uitgelegd als logisch omdat de karren geen licht hebben in het donker. Dat is dus na 7:00 uur pm. Wat ook opvalt is dat er veel vrouwen langs de weg lopen met enorme bulten hout of kruiken of groente. Men kookt hier veelal op brandhout (acasia).

We stoppen bij een klein stadje om wat te eten. Mijn collega krijgt een complete vis rechtop op stokjes geserveerd met openstaande bek. De specialiteit van het merengebied. Zelf vertrouwde ik de vis niet zo dus nam ik een vleesmaaltijd. Vegetariërs hebben het niet makkelijk in Ethiopië waar elk gerecht zo ongeveer uit vlees bestaat en de (rauwe)groente niet altijd betrouwbaar is om te eten om hygiëne redenen. Toen ik echter achter me keek zag ik waar mijn vlees vandaan kwam. In de steden vindt je vaak stalletjes waar een schaap of een koe ontvelt aan zijn poten gebonden hangt en je kan dan aanwijzen welk stukje vlees je wilt hebben. Als je de vliegen negeert is het best een goede service: geen ingespoten water, geen groeihormonen, geen kistkalveren en geen MSG's. S' nachts gaan ze in hun veilige ronde omheining (vaak van bamboo). Wat is dat mini iglo hutje naast die omheining dan? Dat is het hutje van de guard, wat niet te cozy moet zijn anders valt hij in slaap.

Onze trip gaat steeds verder. Ik oefen wat Amharic omdat we op weg zijn naar de vrouw van mijn net overleden collega. Van de drie bosbouwers zijn er nog maar 2 over. Het huis is afgedekt met doeken en alleen de stoelen zijn zichtbaar. Er is een week lang rauw en veel mensen komen langs om naast de vrouw en haar zoontje te zitten. Gelukkig had mijn collega 20 jaar lang gewerkt en dus een pensioen opgebouwd. Ook de buurt ( kan tot wel 110 huishoudens gaan) heeft een soort begrafenis verzekering. Iedere maand betaalt deze buurt aan een uitgekozen persoon die het geld beheerd. Wanneer iemand overlijd wordt uit deze pot banken, een tent, eten, etc betaald om alle bezoekers op te vangen.

Een ander verhaal zijn de straatkinderen. Zo lief als je ze ziet, zo snel als je niet oplet. Ik liep rond 8:00 uur pm over straat en daar kwamen ze, 2 kinderen en 1 met folders op zijn arm. Ze gaan netjes naast je lopen, elk aan een kant. De een trekt aan je blouse en vraagt om geld. Terwijl ik tegen hem zeg dat ik niets geef en dat hij niet aan mijn blouse moet trekken heeft de ander al mijn portemonnee gerold.
Nog geen minuut later merk ik dat ik deze mis en ren achter de kinderen aan. Ze groeperen in een groep en ik probeer het gezicht van mijn zakkenroller te identificeren wat lastig is. Plots vraagt er een jongen of ik een probleem heb en ik vertel hem dat een van deze kinderen me net beroofd heeft. De jongen zegt dat hij de kinderen kent en als ik mijn telefoonnummer geef, hij achter ze aan gaat en mijn portemonnee terughaalt. Ik geef hem mijn nummer en hij vraagd wat belangrijk is. Ik snap het al en zeg dat alles (al mijn pasjes als rijbewijs en bankpas, etc) behalve het geld belangrijk is. De deal is gemaakt en hij gaat op zoek. omdat communiceren over de telefoon vaak lastig is met Ethiopiers en Engels praten, heb ik een straathoertje gevraagd (en die zijn er erg veel s' avonds)of ze met hem een plek en tijd af wil spreken. Ze was erg hulpzaam en gaf me zelfs 10 Birr zodat ik met een minibus thuis kon komen. Na de afgesproken 45 minuten kwam de jongen met een aantal andere terug. Ik kreeg mijn portemonnee met de vraag of alles goed was. Ja alles behalve mijn geld zat erin. Natuurlijk wilden ze vindersloon, maar ik was niet van plan mijn 10 Birr weg te geven. Blijvend herhalen dat mijn portemonnee al leeg is hielp en na 5 minuten bedank ik voor het terugbrengen en loop ik weg op zoek naar de minibus.

Zo gaat dat in Addis, mijn collega's hebben het al eerder meegemaakt. Wil je naar huis rijden is plots je buitenspiegel weg. Je bedenkt jezelf wat moet iemand nou met een buitenspiegel. Nou:
Je gaat naar Markato market, zegt dat je je buitenspiegel zoekt en het gebied waar die is gestolen. Dan begeleiden ze je naar een plek waar alle spullen uit die buurt liggen en ja hoor daar is je spiegel die je dan terug kunt kopen.

Het waarom ik zo vaak last had van mijn buik in de eerste maanden is ook opgelost. Ik stapte een keer bij de halte "Mexico" uit (Addis is verdeeld in wijken om je weg te kennen, want er zijn praktisch geen straatnaamborden. Ik woon bijvoorbeeld tussen de wijken Bole en Hayahulet vlakbij Aclana lodge. Als je ergens heen wilt zoek je naar het grote gebouw in de buurt). Bij de uitstaphalte zijn ze aan het bouwen en dus staat er een aluminium golfplaten hek omheen. Hier plassen geregeld mensen tegenaan (het maakt ze niet uit wanneer en wie hun kunnen zien). Verder ligt er een hoop vuil op de stoep en zitten er overal gaten in de stoep. Het had vannacht geregend en de gaten in de stoep waren gevuld met al eerder omschreven ingrediënten. Op dezelfde stoep zit een vrouw kopje koffie te verkopen. En toen gebeurde het: nadat iemand zijn heerlijke warme kopje koffie had opgedronken spoelde ze het kopje om in zo'n met water en ingrediënten gevuld gat in de stoep...

Ethiopië, je kan er boeken over schrijven. Sommige kunnen er tegen anderen worden hier gek. Ondanks alles wat ik zie en meemaak heb ik begrip voor de situatie en werk ik graag met ze samen. Sommige (zoals mijn component manager) zijn lastig in de omgang, vooral als je je eigen gang gaat en eigen ideeën hebt. Maar dat is in el;k bedrijf zo. Ook daar leer je mee om gaan, vooral door veel te bespreken en vaak elkaar op de hoogte te houden. En uiteindelijk toch je ding kunnen doen.

Het werk is zeer uitdagend voor mij daar we bijvoorbeeld (voor Ethiopië) nieuwe technieken inzetten en publiekelijk de gebruikers methode verspreiden bij bijvoorbeeld universiteiten, maar ook bij boeren. Een voorbeeld is een landgebruikplan om gebieden te reserveren voor eten, cashcrops (als bamboo) en natuur, rekening houdend met bevolkingsgroei om ontbossing tegen te gaan.
Doordat we pionieren in Ethiopische context, hoge idealen nastreven en veel uitvinden is elke 2 maanden hier hetzelfde als een jaar werkervaring in Nederland.

We gaan vanuit niets samen met communities en 2000 boeren een zeer nieuw en bijzonder product op de markt zetten. Een product met veel perspectieven voor de mensen hier ( werk, inheems cashcrop, erosiebestrijding en behoud van inheems (bamboo) bos voor de vele environmental services die het geeft. En dat is ondanks alles toch enige ontbering waard.

Groetjes en het allerbest,

Wilg